Έρευνα με το Univ.
Prof Dr Christian Singer
Επικεφαλής του Κέντρου Οικογενειακού Καρκίνου του Μαστού και των Ωοθηκών
AKH, Βιέννη

Τι είναι το Κέντρο Μαστού;
Το Κέντρο Μαστού είναι ένας διεπιστημονικός οργανισμός διαφορετικών ιατρικών τμημάτων που ασχολούνται με τη θεραπεία του καρκίνου του μαστού. Τα Κέντρα Μαστού είναι πολύ καλά οργανωμένα με σαφείς αρμοδιότητες και διασυνδέσεις.
Ωστόσο, ο όρος Κέντρο Μαστού δεν προστατεύεται νομικά. Υπάρχει, όμως, μια πιστοποίηση που διασφαλίζει την ποιότητα της περίθαλψης και το πλήρες φάσμα των υπηρεσιών. Τα πιστοποιημένα Κέντρα Μαστού προσφέρουν πάντα στις ασθενείς τους την καλύτερη δυνατή φροντίδα. Είναι πάντα ενημερωμένα, οι ασθενείς έχουν πρόσβαση σε κλινικές δοκιμές, υπάρχει νοσηλευτικό προσωπικό φροντίδας μαστού και πολλά άλλα
Πόσο χρονικό διάστημα νοσηλεύονται εκεί οι ασθενείς;
Η θεραπεία αρχίζει με τη διάγνωση, δηλαδή από τη στιγμή της ταυτοποίησης της νόσου σε ένα ιδιωτικό ακτινολογικό ινστιτούτο, και ολοκληρώνεται όταν η ασθενής έχει θεραπευτεί με τον επανέλεγχο. Εάν η ασθενής έχει διαγνωστεί με μεταστατική νόσο, θα παρακολουθείται στο Κέντρο Μαστού καθ’ όλη τη διάρκεια του μεταστατικού σταδίου.
Επομένως, πρόκειται για μια διαδικασία που διαρκεί εφόρου ζωής, κατά την οποία οι ασθενείς έχουν ένα αρμόδιο άτομο επικοινωνίας, όταν και όσο είναι απαραίτητο. Στον επανέλεγχο, θέλουμε να μας επισκέπτονται οι ασθενείς μία φορά τον χρόνο. Οι τριμηνιαίες ή εξαμηνιαίες εξετάσεις πραγματοποιούνται σε ιδιωτικά ιατρεία.
Επιστρέφουν οι ασθενείς στον/στην παραπέμποντα/ουσα ιατρό κατά τη διάρκεια της θεραπείας ή μόνο μετά την ολοκλήρωσή της;
Αυτό εξαρτάται πάντα από την επικοινωνία της ασθενούς με τους/τις γιατρούς, γιατί πάντα πρέπει να υπάρχει χημεία. Κατά κανόνα, στο Κέντρο Μαστού αναλαμβάνει το περιστατικό μια ολόκληρη ομάδα. Γνωρίζει ολόκληρο το ιστορικό της ασθενούς, για παράδειγμα πόσο έχουν διαρκέσει οι θεραπείες, την ανοχή της ασθενούς, εάν είναι ή ήταν αναγκαίες προσαρμογές, τη φύση του όγκου κατά την έναρξη της νόσου, την εξέλιξη και πολλά άλλα. Γι’ αυτό, είναι λογικό η ασθενής να παραμείνει με την ίδια ομάδα.
Ορισμένες ασθενείς απευθύνονται σε πολλούς/ές διαφορετικούς/ές γιατρούς και διατυπώνονται πολλές διαφορετικές απόψεις, επειδή οι νέοι/ες γιατροί δεν γνωρίζουν όλο το ιστορικό. Επιπλέον, οι ασθενείς είναι συνήθως δυσαρεστημένες με το γεγονός ότι πρέπει να διηγούνται ξανά και ξανά το ιστορικό τους. Κατά τη γνώμη μου, έτσι προκαλείται μόνο ανασφάλεια. Αλλά φυσικά υπάρχουν και περιπτώσεις όπου δεν υπάρχει καλή χημεία και τότε η ασθενής πρέπει να αλλάξει γιατρό.
Πώς προσέρχονται οι ασθενείς στο Κέντρο Μαστού;
Η ασθενής παραπέμπεται στο πλησιέστερο Κέντρο Μαστού είτε από ακτινολόγο είτε το επιλέγει η ίδια. Τα ακτινολογικά εργαστήρια διαθέτουν συχνά καταλόγους με Κέντρα Μαστού.
Μερικές φορές, η ασθενής παραπέμπεται επίσης από τον/τη θεράποντα/ουσα γυναικολόγο.
Εμείς στα Κέντρα Μαστού διατηρούμε επικοινωνία με τους/τις παραπέμποντες/ουσες γιατρούς μέσα από τακτικές εκδηλώσεις. Στο πλαίσιο αυτό αξιολογούμε επίσης τις επιθυμητές και εύλογες βελτιώσεις ή αλλαγές. Τα Κέντρα Μαστού διοργανώνουν επίσης εκδηλώσεις για τις ασθενείς. Πριν από τον κορονοϊό, συνήθως διοργανώνονταν εκδηλώσεις μία φορά τον χρόνο.
Θα μπορούσατε να εξηγήσετε τα διάφορα είδη θεραπείας για τον καρκίνο του μαστού;
Η βασική διάκριση γίνεται μεταξύ τοπικών και συστηματικών θεραπειών.
Οι τοπικές θεραπείες περιλαμβάνουν χειρουργική επέμβαση και ακτινοβολία.
Οι συστηματικές μορφές θεραπείας αφορούν ολόκληρο το σώμα, δηλαδή όπου κυκλοφορούν αιμοσφαίρια. Υπάρχουν τρεις κύριες ομάδες συστηματικών θεραπειών:
ΧΗΜΕΙΟΘΕΡΑΠΕΙΑ : Μοιάζει λίγο με όπλο που καταστρέφει όλα τα κύτταρα που διαιρούνται γρήγορα, όπως τα καρκινικά κύτταρα. Κατά συνέπεια, προκύπτουν ορισμένες παρενέργειες, επειδή τα κύτταρα των τριχών, των νυχιών και του εντέρου διαιρούνται επίσης γρήγορα.
ΑΝΤΙΟΡΜΟΝΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ : Οι υποδοχείς αποτελούν σημεία σύνδεσης για τις ορμόνες και μεταδίδουν ένα σήμα στον πυρήνα του κυττάρου, όταν προσδένονται ορμόνες σε αυτές τις θέσεις σύνδεσης.
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την ενεργοποίηση ή την απενεργοποίηση ορισμένων κυτταρικών λειτουργιών.
Ο ορμονικός υποδοχέας μπορεί να περιγραφεί σαν μια κλειδαριά, όπου κλειδί είναι η ορμόνη. Όταν το σωστό κλειδί μπει στην κλειδαριά, ξεκλειδώνεται μια πόρτα. Εάν δεν υπάρχει κλειδί, η πόρτα παραμένει κλειστή και τα σήματα δεν μπορούν να μεταδοθούν στον πυρήνα του κυττάρου.
Όσο περισσότερα κλειδιά ταιριάζουν στην πόρτα, τόσο μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα να ξεκλειδώσει η πόρτα. Αυτό σημαίνει ότι η πόρτα ανοίγει, όταν συνδέονται πολλές ορμόνες στους υποδοχείς τους και μεταβιβάζονται σήματα.
Ορισμένες από τις αντιορμονικές θεραπείες που χρησιμοποιούμε δρουν σαν τσίχλα που κολλάει στην κλειδαριά. Συνεπώς, οι ορμόνες δεν μπορούν πλέον να συνδεθούν με τους υποδοχείς τους και, όπως και στο παράδειγμα της πόρτας, η πόρτα παραμένει κλειστή. Έτσι, αναστέλλεται και παρεμποδίζεται η ανάπτυξη των κυττάρων.
Η τρίτη κύρια ομάδα είναι οι θεραπείες με αντισώματα. Χάρη στις συνεχείς βελτιώσεις στον κλάδο της κατηγοριοποίησης των όγκων, μπορούμε να διαφοροποιήσουμε και να καθορίσουμε τους όγκους στους οποίους μπορούμε να χορηγήσουμε αντιορμονική θεραπεία και πότε μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε θεραπεία με αντισώματα.
Είμαστε επίσης σε θέση να διαπιστώσουμε εάν η αντιμετώπιση ενός όγκου μπορεί να γίνει με ανοσοθεραπεία. Επομένως, οι θεραπείες που βασίζονται στη βιολογία του όγκου είναι ήδη πολύ εξατομικευμένες.
Στόχος όλων των θεραπειών είναι πάντα η εξάλειψη του υπαίτιου, δηλαδή της αιτίας του καρκίνου.
Τι σημαίνει επικουρική και νεοεπικουρική θεραπεία;
Επικουρική σημαίνει «υποστηρικτική» και νεοεπικουρική σημαίνει επικουρική θεραπεία που χορηγείται νωρίτερα. Εάν μια ασθενής έχει καρκίνο του μαστού σε πρώιμο στάδιο, δηλαδή δεν υπάρχουν ακόμη μεταστάσεις, τότε είναι σημαντικό να αφαιρεθεί ο όγκος. Είναι όμως επίσης σημαντικό να διασφαλιστεί ότι καταστρέφονται τυχόν καρκινικά κύτταρα που έχουν ήδη διασπαρεί, π.χ. στο συκώτι, στους πνεύμονες ή στον εγκέφαλο, και περιμένουν να ενεργοποιηθούν.
Αυτός είναι ο στόχος της επικουρικής θεραπείας.
Η ασθενής λοιπόν χειρουργείται και είναι στην ουσία υγιής, δηλαδή δεν υπάρχουν πλέον καρκινικά κύτταρα στο σώμα της, εφόσον πρόκειται για καρκίνο αρχικού σταδίου. Ωστόσο, γνωρίζουμε από ευρείες έρευνες ότι εξακολουθούν να υπάρχουν αδρανή καρκινικά κύτταρα σε ένα ορισμένο ποσοστό γυναικών, που θεωρούμε υγιείς. Και προκειμένου να τα καταστρέψουμε, χορηγούμε επικουρική θεραπεία χωρίς να γνωρίζουμε αν η γυναίκα θα ωφεληθεί πραγματικά από αυτήν.
Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι δεν είναι ακόμη δυνατός ο εντοπισμός των αδρανών κυττάρων. Η θεραπεία τα καταστρέφει προτού καν αντιληφθούμε ότι βρίσκονταν στο σώμα. Έτσι μπορούν να σωθούν ζωές.
Πώς λειτουργεί η ωοθηκική καταστολή και πότε και γιατί μπορεί να είναι απαραίτητη;
Οι ωοθήκες είναι τα όργανα όπου παράγονται οι γυναικείες σεξουαλικές ορμόνες, τα οιστρογόνα. Σκέψου το ως εξής:
Τα οιστρογόνα είναι τα κλειδιά που ταιριάζουν και ανοίγουν την πόρτα. Όσο περισσότερα κλειδιά στέλνουμε προς την κατεύθυνση της πόρτας, τόσο μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα να ξεκλειδώσει την πόρτα ένα από αυτά ή να μεταδώσει ένα κυτταρικό σήμα. Μία από τις στρατηγικές στον καρκίνο με θετικούς ορμονικούς υποδοχείς, ο οποίος επίσης διαθέτει αυτές τις κλειδαριές, είναι να εμποδίσουμε την ανάπτυξη του όγκου.
Αυτό γίνεται με την απενεργοποίηση των ορμονών εκεί ακριβώς όπου παράγονται. Και το σημείο αυτό πριν από την εμμηνόπαυση είναι οι ωοθήκες.
Γι’ αυτό στο παρελθόν αφαιρούνταν οι ωοθήκες, το κύριο σημείο παραγωγής των ορμονών του φύλου. Σήμερα, έχουμε τη δυνατότητα να καταστείλουμε τη λειτουργία των ωοθηκών με φαρμακευτική αγωγή. Αυτό σημαίνει ότι χορηγούμε μια ένεση σε τακτά χρονικά διαστήματα, η οποία προκαλεί την προσωρινή διακοπή της λειτουργίας των ωοθηκών. Εάν η ένεση αυτή δεν χορηγείται πλέον, οι ωοθήκες αρχίζουν και πάλι να παράγουν οιστρογόνα.
Τι ρόλο παίζουν οι λεμφαδένες στον καρκίνο;
Τα καρκινικά κύτταρα αναπτύσσονται συνήθως στους αδενικούς πόρους, οι οποίοι είναι σωληνοειδείς δομές. Εάν καταφέρουν να μετακινηθούν έξω από αυτές, συχνά προσδένονται στους λεμφαδένες. Αυτοί με τη σειρά τους αποτελούν σημεία συλλογής των κυτταρικών αποβλήτων, δηλαδή μοιάζουν λίγο με το σύστημα αποχέτευσης σε μια πόλη, καθώς μεταφέρουν τα «κυτταρικά απορρίμματα» σε σταθμούς φιλτραρίσματος. Αυτοί οι σταθμοί φιλτραρίσματος με τη σειρά τους είναι οι λεμφαδένες, οιοποίοι λίγο πολύ συλλέγουν και φιλτράρουν τη «βρομιά». Στους λεμφαδένες συγκεντρώνονται επίσης καρκινικά
κύτταρα, όπως ο καφές κατακάθεται στο φίλτρο. Από εκείδεν μπορούν να συνεχίσουν την πορεία τους. Για τηνανίχνευση των συσσωρευμένων καρκινικών κυττάρων,μπορεί να αφαιρεθεί ο λεμφαδένας («το φίλτρο»).
Εάν διαπιστωθεί ότι ένας λεμφαδένας έχει προσβληθεί,γνωρίζουμε ότι ο όγκος έχει καταφέρει να απομακρυνθείαπό το σωληνοειδές σύστημα. Παρόλο που το καρκινικόκύτταρο παγιδεύεται εκεί, μερικά φίλτρα σκίζονται.
Στην περίπτωση αυτή, ο επόμενος λεμφαδένας παγιδεύει καιπάλι τα καρκινικά κύτταρα. Η θεραπεία τροποποιείταιανάλογα με τον αριθμό των προσβεβλημένωνλεμφαδένων. Επομένως, η δυνατότητα ενός καρκίνου ναδημιουργήσει μεταστάσεις αποτελεί σημαντικό κριτήριο.Εάν το πρώτο φίλτρο, δηλαδή οι λεμφαδένες στη μασχάλη,δεν περιέχει καρκινικά κύτταρα, μπορούμε να υποθέσουμεότι και οι επόμενοι δεν έχουν προσβληθεί.
Κατά τη γνώμη σας, πώς μπορούν οι ασθενείς νασυμβάλλουν στην επιτυχία της θεραπείας;
Η αντιμετώπιση της νόσου και η συνεργασία με τον/τηθεράποντα/ουσα γιατρό είναι πολύ σημαντικές. Αυτό δενσημαίνει ότι πρέπει να υπομένουν παθητικά τα πάντα,αλλά να αντιμετωπίζουν ενεργά τις καταστάσεις. Εάν οιασθενείς δεν είναι σίγουρες ή έχουν διαφορετική γνώμη,πρέπει να τη συζητούν ανοιχτά, γιατί είναι πολύσημαντική η καλή επικοινωνία με τον/τη γιατρό!
Κατά τα άλλα, ο υγιεινός τρόπος ζωής, η υγιεινή διατροφήκαι η άσκηση είναι τρόποι με τους οποίους μπορούν νασυμβάλλουν στην επιτυχία της θεραπείας τους. Πιστεύωότι οι ασθενείς πρέπει επίσης να αναζητούν ψυχο-ογκολογική υποστήριξη.
Η καλή ποιότητα ζωής είναι πολύ σημαντική, γι’ αυτό καιοι ασθενείς πρέπει οπωσδήποτε να μας ενημερώνουν αννιώθουν ότι χρειάζονται διάλειμμα από τη θεραπεία.
Πόσο χρήσιμη είναι η ενίσχυση του ανοσοποιητικούσυστήματος;
Πιστεύουμε εύλογα ότι ένα καλό ανοσοποιητικό σύστημαείναι σε θέση να εξαλείψει τα κακοήθη κύτταρα πουαναπτύσσονται ξαφνικά. Δυστυχώς, ο ίδιος ο όγκος έχειτην ικανότητα να εμποδίσει την εύρυθμη λειτουργία τουανοσοποιητικού συστήματος.
Σε γενικές γραμμές, επομένως, ένα πολύ ισχυρόανοσοποιητικό σύστημα είναι μεγάλο πλεονέκτημα.
Εξίσου σημαντικό είναι να δημιουργηθεί έναπεριβάλλον στο οποίο ο καρκίνος δεν αισθάνεται άνετα.
Τι είναι ο τακτικός επανέλεγχος για τον καρκίνο τουμαστού;
Κατά βάση, ο τακτικός επανέλεγχος περιλαμβάνειεξετάσεις που πραγματοποιούνται σύμφωνα με ένακαθορισμένο χρονοδιάγραμμα. Οι εξετάσεις αυτέςπρέπει να πραγματοποιούνται μία φορά ανά έτος στοΚέντρο Μαστού. Οι υπόλοιπες εξετάσεις διεξάγονταιεπίσης στο Κέντρο Μαστού ανά τρίμηνο ή εξάμηνο.
Τι επιπτώσεις μπορεί να έχει ο καρκίνος του μαστούστην επιθυμία απόκτησης παιδιών;
Δεν συμβουλεύω ποτέ τις γυναίκες να μην κάνουνπαιδιά, αν αυτό επιθυμούν. Ειδικά εάν ο καρκίνος είναισε αρχικό στάδιο, μια εγκυμοσύνη είναι σίγουραβιώσιμη. Η πρόγνωση δεν επιδεινώνεται σε καμίαπερίπτωση.
Η ασθένεια δεν έχει καμία επίδραση στο αγέννητοπαιδί, ενώ μάλιστα χορηγείται χημειοθεραπεία κατά τηδιάρκεια της εγκυμοσύνης, υπό ορισμένεςπροϋποθέσεις.
Ειδικεύεστε στον κληρονομικό καρκίνο του μαστού καιτων ωοθηκών. Η γενετική προδιάθεση μπορεί νααξιολογηθεί με εξέταση. Για ποιες γυναίκες συνιστάταιαυτή η εξέταση;
Υπάρχει μια ολόκληρη σειρά κριτηρίων πουκαθορίζουν εάν οι γυναίκες πρέπει να εξεταστούνδωρεάν ως προς τη γενετική προδιάθεση: γιαπαράδειγμα, εάν υπάρχουν ήδη 3 γυναίκες στηνοικογένεια με καρκίνο του μαστού σε μία γενεαλογικήσειρά ή εάν υπάρχει στην οικογένεια γυναίκα πουδιαγνώστηκε με καρκίνο του μαστού σε ηλικία κάτωτων 35 ετών.
Εξετάζουμε επίσης γυναίκες που έχουν ήδη καρκίνοτου μαστού και των ωοθηκών. Γνωρίζουμε ότι οιγυναίκες με καρκίνο που παρουσιάζει μετάλλαξη,έχουν 36% πιθανότητες επανεμφάνισης της νόσου.Ωστόσο, μπορούμε να αντιμετωπίσουμε αυτήν τηνκατάσταση, είτε με προληπτική επέμβαση, δηλαδήτην προφυλακτική αμφοτερόπλευρη μαστεκτομή,είτε, εναλλακτικά, με εξαιρετικά αποτελεσματικάφάρμακα (τα λεγόμενα φάρμακα PARP) τα οποίαχρησιμοποιούμε σε περίπτωση μετάλλαξης. Ταφάρμακα αυτά χορηγούνται επίσης σε γυναίκες μεπροχωρημένο καρκίνο του μαστού και σε όλες τιςγυναίκες με καρκίνο των ωοθηκών ή πολύ πρώιμοκαρκίνο του μαστού με αυξημένο κίνδυνο.
Με λίγα λόγια, Δρ. Singer,τι εννοούμε με τον όρο …
ΣΤΑΔΙΟΠΟΙΗΣΗ:
Η κλινική σταδιοποίηση πραγματοποιείται πριν απότην επέμβαση για να εκτιμηθεί η διασπορά τουκαρκίνου. Η διασπορά αφορά την προσβολή άλλωνοργάνων, όπως το συκώτι, οι πνεύμονες ή τα οστά.
Στην παθολογοανατομική σταδιοποίηση εξετάζεται ηδιάμετρος του όγκου, αν οι λεμφαδένες έχουνπροσβληθεί από καρκινικά κύτταρα και αν υπάρχουνμεταστάσεις. Η παθολογοανατομική σταδιοποίησηπαρέχει επομένως μια διαγνωστική εκτίμηση τουόγκου.
ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΝΜ
Πρόκειται για μια κλινική αξιολόγηση για την έκτασητης καρκινικής διασποράς. Είναι σημαντική για τηνπρόγνωση, καθώς εξαρτάται από το στάδιο του όγκου.
Επιπλέον, η ταξινόμηση TNM καθορίζει τη θεραπεία.
Γενικά, γίνεται διάκριση μεταξύ 4 σταδίων, από τοπρώιμο έως το προχωρημένο στάδιο.