Wywiad z
prof. nadzw. dr. Michaelem Fuchsjägerem
kierownikiem Kliniki Radiologii Uniwersytetu Medycznego w Grazu
Rola radiologów jest niewątpliwie kluczowa w diagnozowaniu choroby nowotworowej. Im szybciej radiolodzy zauważą nieprawidłowości, tym wcześniej wykryta zostanie choroba i możliwe będzie rozpoczęcie leczenia. Są pierwszym punktem kontaktowym i to oni kierują pacjentki na oddział chirurgii, onkologii lub ginekologii w celu dalszego planowania terapii. Wszystkie plany leczenia, choć nie są ustalane przez radiologów, opierają się na badaniach i diagnozach radiologicznych. Radiolodzy są zatem często nazywani „stróżami medycyny”. Diagnoza radiologiczna umożliwia pacjentom dostęp do systemu opieki zdrowotnej, dalsze badania i rozpoczęcie ścieżki diagnostycznej, a w razie potrzeby terapeutycznej.
Szczególnie kobiety w wieku powyżej 45. roku życia powinny byc w idealnym przypadku dożywotnio objęte opieką radiologów, ponieważ od tego wieku programy badań przesiewowych w celu wczesnego wykrywania raka piersi powinny być oczywiste dla każdej z nich.
Dla nas, radiologów, najważniejsza jest dobra współpraca z pacjentami i ich zaufanie. Dbamy o naszych pacjentów, naszym priorytetem jest, aby czuli się w pełni komfortowo i że są w dobrych rękach. Obejmuje to, z jednej strony, badania najwyższej jakości, ale także to, że znajdują pod dobrą opieką od strony emocjonalnej.
Naszym zadaniem i powinnością jest wysłuchanie ich i udzielenie odpowiedzi na ich pytania. Dlatego prosimy nasze pacjentki i naszych pacjentów, aby mieli świadomość, że traktujemy ich obawy poważnie i że zapewniamy czas i przestrzeń, aby odpowiedzieć na pytania, wyjaśnić wyniki i możliwe dalsze działania.
W związku z tym radzimy:
PRZED BADANIEM
- Zapisz wszelkie pytania, które przychodzą Ci do głowy.
- Nie używaj dezodorantów zawierających aluminium ani kremów z brokatem w dniu, w którym odbywa się mammografia i rezonans magnetyczny
- Unikaj kofeiny i nikotyny.
- Przynieś wszystkie wyniki badań i zdjęcia, bez względu na to, kiedy zostały zrobione.
W TRAKCIE I PO ZAKOŃCZENIU BADANIA
- Omów wszelkie obawy, np. odnośnie bólu podczas mammografii lub użycia igły podczas biopsji. Wiele kobiet wzbrania się przed tym, ale nie jesteś sama ze swoimi obawami. Zrobimy wszystko, co w naszej mocy, aby Ci to ułatwić.
- Przygotuj swoje pytania i zadaj każde z nich. Teraz, bardziej niż kiedykolwiek, nie ma nieodpowiednich pytań.
- Wiedz, że chodzi tu wyłącznie o Ciebie.
- Jeśli w Twojej rodzinie występował rak piersi, poinformuj nas o tym. Jest to szczególnie ważne w przypadku bezpośrednich krewnych płci żeńskiej, takich jak siostry, matki, ciotki lub babcie, a także o wieku, w którym po raz pierwszy zdiagnozowano u nich raka piersi.
WYJASNIENIE TERMINÓW
MAMMOGRAFIA:
to badanie rentgenowskie piersi; znana jest głównie z programów wczesnego wykrywania raka piersi; za pomocą mammografii radiolodzy mogą wykryć zmiany w tkankach na wczesnym etapie; mammografia może być nieprzyjemna, ale zwykle nie jest bolesna; szczególnie kobiety z bólem piersi i tkliwością piersi przed miesiączką powinny umówić się na mammografię w pierwszej połowie cyklu miesięcznego.
USG:
to dodatkowa metoda badania obrazowego oparta na wykorzystaniu fal ultradźwiękowych, która jest również stosowana głównie do badania gęstej tkanki piersi, jako uzupełnienie mammografii; pozwala ona radiologom na natychmiastowe uzyskanie obrazów i jest całkowicie bezbolesna.
REZONANS MAGNETYCZNY (MRI):
również umożliwia radiologom natychmiastowe uzyskanie niezbędnych obrazów; MRI opiera się na wykorzystaniu silnego pola magnetycznego; umożliwia obrazowanie piersi w bardzo wysokiej rozdzielczości; MRI jest wykonywany w pozycji leżącej i jest całkowicie bezbolesny; przy czym środek kontrastowy jest wstrzykiwany dożylnie. Jednak u niektórych pacjentów pozostawianie w bezruchu w dość wąskiej rurze urządzenia powoduje dyskomfort; podziel się swoimi odczuciami z radiologiem, który może pomóc złagodzić dyskomfort (na przykład za pomocą środków uspokajających lub ćwiczeń i technik uspokajających).
BIOPSJA:
pobranie tkanki z guza piersi w znieczuleniu miejscowym za pomocą bardzo cienkiej igły; pobrana tkanka jest badana przez patomorfologa i określa się, czy jest to łagodna zmiana tkanki, czy nowotwór złośliwy, tj. rak piersi.
ŁAGODNE ZMIANY O WYSOKIM RYZYKU:
to guzy, które są łagodne, ale w przypadku których istnieje zwiększone ryzyko zezłośliwienia. Oznacza to, że guz potencjalnie niesie ze sobą ryzyko zachorowania na nowotwór złośliwy w przyszłości. W takim przypadku zalecana jest operacja. Po operacji nie prowadzi się dalszego leczenia, ponieważ jest to zasadniczo łagodna zmiana.
BADANIE STOPNIA ZAAWANSOWANIA:
odbywa się przed terapią, ponieważ jest ona w dużej mierze zależna od stadium choroby; badania określające stopień zaawansowania nowotworu w odniesieniu do całego organizmu. Wykonuje się tomografię komputerową (TK) klatki piersiowej i jamy brzusznej oraz poszukuje się możliwych wtórnych ognisk raka piersi.
TOMOGRAFIA KOMPUTEROWA:
jest badaniem rentgenowskim 3D, które umożliwia uzyskanie przekrojowych obrazów ciała; informacje o obrazie są bardziej szczegółowe niż w przypadku zdjęcia rentgenowskiego.
KONSYLIUM ONKOLOGICZNE:
specjaliści ze wszystkich dziedzin – tj. radiologii, ginekologii, chirurgii, radioterapii, onkologii i medycyny nuklearnej itp. – spotykają się i w porozumieniu decydują o dalszym postępowaniu, planie leczenia; przypadek pacjenta jest zwykle omawiany co tydzień na posiedzeniu konsylium onkologicznego.
BADANIE HISTOPATOLOGICZNE:
jest badaniem mikroskopowym pobranych próbek tkanek; jest poprzedzone złożonym przygotowaniem próbki tkanki; jest ona cięta, odwadniana, zalewana, utwardzana, ponownie cięta, preparowana i barwiona; wyjaśnia to również stosunkowo długi czas trwania badania histopatologicznego (5–7 dni) próbki tkanki.